ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Χρήστος
Ομιλία- Παρέμβαση Προέδρου Π.Ο.ΑΣ.Υ. Χρήστου ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ στην Ημερίδα της Ε.Α.Υ. Αθηνών με θέμα: Αστυνομία- Τοπική Αυτοδιοίκηση «Κοινός παρονομαστής ο πολίτης» και Ευρωπαϊκά πρότυπα.
Αθήνα, 21 Μαρτίου 2014
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να συγχαρώ το Προεδρείο της Ε.Α.Υ. Αθήνας για την ημερίδα που διοργανώνει, δίνοντάς μας την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις θέσεις μας.
Το συνδικαλιστικό μας κίνημα χαιρετίζει τέτοιες εκδηλώσεις διότι τα θέματα της αστυνομίας συζητούνται δημοσίως, χωρίς προκαταλήψεις και σκοπιμότητες.
Ως Ομοσπονδία όμως έχουμε επισημάνει αρκετές φορές, ότι θα ήταν πιο χρήσιμο για όλους μας, αν τέτοιες πρωτοβουλίες λαμβάνονταν και από την πλευρά της κοινωνίας. Αν δηλαδή οι ίδιοι οι πολίτες, αν οι ίδιοι οι τοπικοί άρχοντες ασχολούνταν πιο συστηματικά και πιο πρακτικά με την αποστολή της αστυνομίας μας.
Η αστυνομία είναι μια κοινωνική λειτουργία και ως τέτοια αναπτύσσεται και υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων. Η ύπαρξή της αναμφισβήτητα είναι αναγκαία για την τήρηση της νομιμότητας και την εξασφάλιση της αρμονικής συμβίωσης των πολιτών. Δεν είναι επομένως κακό να μιλά κανείς συντεταγμένα στη γειτονιά του για το αγαθό της ασφάλειας και χαίρομαι όταν περιλαμβάνονται και στα προεκλογικά προγράμματα των δημοτικών παρατάξεων οι θέσεις τους για την ασφάλεια του πολίτη.
Στο επίκεντρο της πολιτικής τόσο της αστυνομίας όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι μεν ο πολίτης, αλλά κατά τη γνώμη μου δεν έχει γίνει ακόμα σαφές το περιεχόμενο των κοινών δράσεων των δύο διαφορετικών αυτών φορέων.
Ενώ γίνεται συχνά λόγος για την αναγκαιότητα της συνεργασίας και τη βελτίωση των σχέσεων της αστυνομίας με τους πολίτες, δεν έχει χαραχθεί μια συγκεκριμένη στρατηγική που να υπηρετεί αυτόν τον κοινό στόχο. Σε άλλες χώρες όμως, όπου συνειδητοποίησαν ότι η ύπαρξη καλών σχέσεων με την κοινωνία μπορεί να βοηθήσει και την αστυνομία και την κοινωνία, αναζήτησαν νέα μοντέλα αστυνόμευσης και πέτυχαν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Από την πλευρά της αυτοδιοίκησης, μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια ανοίγματα προς την αστυνομία και σε αυτό πιστεύω ότι βοηθήσαμε κι εμείς με τον συνδικαλιστικό μας ρόλο.
Εκεί όμως που πήγε κάπως να μπει το νερό στο αυλάκι, είδαμε όλοι έκπληκτοι ότι αποφασίσθηκε η κατάργηση της Δημοτικής Αστυνομίας ως θεσμού και η μετακίνηση μέρους του προσωπικού της στην Ελληνική Αστυνομία ως ειδική κατηγορία ένστολου προσωπικού.
Και τίθεται το ερώτημα: πότε έπραττε σωστά η πολιτεία, τώρα ή το 1998 όταν αποφάσιζε να μεταβιβάσει δεκάδες αστυνομικές αρμοδιότητες στους δήμους;
Να υπενθυμίσω μόνο ότι το 1998, στην εγκύκλιο του τότε αρχηγού της αστυνομίας για τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ, η απόφαση αυτή είχε παρουσιαστεί ως μεγάλη καινοτομία, αφού το Σώμα θα αφιερωνόταν στη δίωξη του εγκλήματος με την απεμπλοκή του από αρμοδιότητες τοπικής εμβέλειας και γραφειοκρατικού, ως επί το πλείστον, χαρακτήρα.
Ο ίδιος τότε Αρχηγός, τόνιζε ότι η σημαντική αυτή παρέμβαση ανταποκρινόταν πλήρως «στις σύγχρονες αντιλήψεις και ειδικότερα στην κατευθυντήρια αρχή του Καταστατικού Ευρωπαϊκού Αστικού Χάρτη, ο οποίος παροτρύνει τις τοπικές αρχές στην αναζήτηση μεθόδων συνεργασίας με τις αστυνομικές αρχές για την κατοχύρωση της ασφαλούς διαβίωσης των πολιτών».
Σήμερα ακούμε ότι οι δημοτικοί αστυνομικοί θα αναζωογονήσουν το θεσμό και του Αστυνομικού της Γειτονιάς, που είναι μια άλλη «πονεμένη ιστορία», αφού ο θεσμός αυτός εξαγγέλθηκε πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά χωρίς να λειτουργήσει έτσι όπως θα έπρεπε.
Διότι, δυστυχώς, λειτουργούσε αποσπασματικά, χωρίς μια κεντρική καθοδήγηση και ξεκομμένα από άλλες αστυνομικές λειτουργίες. Άλλωστε, δεν είμαι και τόσο βέβαιος αν πράγματι υπήρχε η προς τούτο πολιτική βούληση.
Για την κατάργηση της Δημοτικής Αστυνομίας ειδικότερα, εκφράσαμε τις ενστάσεις μας και για το λόγο ότι προηγήθηκε της αναδιοργάνωσης της αστυνομίας και μάλιστα εντελώς ξαφνικά. Είναι δυνατόν, να μιλάμε σήμερα για μεταρρύθμιση στην αστυνομία και την ίδια στιγμή να δεχόμαστε αυτό το πισωγύρισμα;
Να μιλάμε πάλι για μη συμβατά με την κύρια αποστολή μας έργα, όσο κι αν δεν θέλουμε να υποτιμήσουμε τις λειτουργίες της δημοτικής αστυνομίας και των συναδέλφων μας που απασχολούνταν εκεί;
Υποτίθεται ότι με την αναδιοργάνωση που επιχειρείται να γίνει τώρα, θα υπάρξει μια στενότερη συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Θεσμοθετούνται τα Περιφερειακά συμβούλια συνεργασίας, αλλά μήπως δεν υπήρχαν από το 1984 όταν θεσμοθετήθηκαν οι Νομαρχιακές Αστυνομικές Επιτροπές, οι οποίες μάλιστα είχαν και καθοριστικές αρμοδιότητες σε σχέση με τα υπό ίδρυση Περιφερειακά συμβούλια; Αντί να γίνει μια αποτίμηση του εγχειρήματος και να μάθουμε γιατί απέτυχε αυτός ο θεσμός, θεσμοθετούμε ξανά το ίδιο σχεδόν όργανο και το χειρότερο, χωρίς εγγυήσεις ότι τουλάχιστον αυτή τη φορά θα πετύχει στην αποστολή του.
Εμείς πιστεύουμε ότι τα προβλήματα που εντοπίζονται τόσο στη σχέση αστυνομίας και κοινωνίας όσο και στην προβληματική σχέση των δήμων και των δημοτικών αστυνομιών όπου υπήρχαν, πηγάζουν από το γεγονός ότι δεν έχουμε απαλλαγεί ακόμα από παρωχημένες δομές, αντιλήψεις και νοοτροπίες.
Η αστυνομία δεν έχει κοινωνικοποιηθεί στον επιθυμητό βαθμό. Παραμένει εγκλωβισμένη σε στρατιωτικά πρότυπα λειτουργίας ενώ την ίδια στιγμή επιζητεί τη συνεργασία των πολιτών και της κοινωνίας, καίτοι πολλές φορές αντιμετωπίζονται ως «εχθροί». Οι αστυνομικοί, όμως, είναι κι αυτοί πολίτες-μέλη της κοινωνίας που διαμορφώνουν άποψη και που πολλές φορές βλέπουν την αντίφαση σε όσα πράττουν και όσα θα ήθελαν οι συμπολίτες τους να κάνουν για αυτούς.
Το ζητούμενο επομένως είναι να μην υπάρχει αυτό το χάσμα, διότι όσο υπάρχει, θα υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της αστυνομίας, όσο καλά εκπαιδευμένη και άρτια εξοπλισμένη κι αν είναι αυτή.
Θέλω να κλείσω την παρέμβασή μου με δυο λόγια για κάτι που εμείς θεωρούμε κατάκτηση του συνδικαλιστικού μας κινήματος.
Με τη συνδικαλιστική μας λειτουργία, ανελλιπώς από το 1988, συμβάλλαμε στη βελτίωση των σχέσεων της αστυνομίας με την ελληνική κοινωνία.
Επίπρόσθετα:
- με τον συνδικαλιστικό-διεκδικητικό μας λόγο,
- με τα ανοίγματα που κάναμε στην κοινωνία, αναζητώντας συμμάχους για την επίλυση των προβλημάτων μας,
- με το διαχρονικό αίτημά μας για μια σύγχρονη και δημοκρατική αστυνομία,
πετύχαμε το σεβασμό των πολιτών, όπως προκύπτει άλλωστε και από πρόσφατες δημοσκοπήσεις, όπου η Ελληνική Αστυνομία έρχεται πέμπτη στη σειρά, με ποσοστό 48,8%, μετά τις Ένοπλες Δυνάμεις, την Εκκλησία, τον Έλληνα πολίτη και τα Πανεπιστήμια.
Οι πολίτες εμπιστεύονται το θεσμό της αστυνομίας και τους ευχαριστούμε γι' αυτό. Γνωρίζουν τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, θέλουμε, όμως, όπως προανέφερα να γίνει πιο απαιτητική και η δική τους στάση σε ό,τι αφορά την αστυνομία που θέλουν και τους αρμόζει.
Οι περιστάσεις είναι ευνοϊκές αφού έχουμε μπροστά μας το δεύτερο και πιο ουσιαστικό μέρος της αναδιοργάνωσης των υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο, όπου φαντάζομαι ότι η ηγεσία θα επιδείξει σύνεση και προσοχή, ώστε να βελτιωθεί η ικανοποίηση των πολιτών από την παροχή των Αστυνομικών Υπηρεσιών, γιατί διαφορετικά το εγχείρημα θα στραφεί εναντίον μας.
Το άλλο σημαντικό στοιχείο της συνδικαλιστικής μας παρουσίας όλα αυτά τα χρόνια, που αποτελεί και πρόσθετο στοιχείο εκδημοκρατισμού του αστυνομικού θεσμού, αφορά τη δυνατότητα των χαμηλόβαθμων αστυνομικών να συμμετέχουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Από το 2002 όταν για πρώτη φορά ξεκίνησαν οι αστυνομικές υποψηφιότητες, μέχρι σήμερα, έχουν εκλεγεί εκατοντάδες συνάδελφοί μας, οι οποίοι εργάστηκαν με ζήλο
- για να καταδείξουν τον κοινωνικό ρόλο της Ελληνικής Αστυνομίας και να τιμήσουν τη στολή και τον όρκο τους,
- για να προσφέρουν με όλες τους τις δυνάμεις στην αντιμετώπιση των κοινωνικών θεμάτων που απασχολούν τους απλούς πολίτες στις γειτονιές της πόλης,
- για να ακούσουν τις ανησυχίες των συμπολιτών τους.
Κάνω αυτήν την επισήμανση, διότι αργότερα επιχειρήθηκε η αφαίρεση αυτού του δικαιώματος και δώσαμε μάχη ώστε να συνεχίσουν οι αιρετοί αστυνομικοί, να παίζουν το ρόλο τους, ως άλλος ομφάλιος λώρος σε μια διαδικασία κοινωνικοποίησης της αστυνομίας. Δεν σας κρύβω ότι τότε ήμασταν έτοιμοι να διοργανώσουμε και ειδική συνδιάσκεψη των αστυνομικών που είχαν εκλεγεί σε όλη την Ελλάδα, ώστε να υπερασπιστούμε αυτήν την κατάκτησή μας.
Οι επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές αποτελούν, επομένως, πεδίον δόξης λαμπρόν για όλους εκείνους που έχουν τις δυνάμεις και τη διάθεση να υπηρετήσουν πιστά το ρόλο τους.
Ο διακηρυγμένος στόχος να υπηρετήσουμε τον συνάνθρωπο, να καταδείξουμε όλοι μαζί τον κοινωνικό ρόλο της Ελληνικής Αστυνομίας, ισχύει διπλά και τρίδιπλα για όσους πλέον συμμετέχουν και στα κοινά.
Η «τέχνη» του αστυνομικού δεν είναι εύκολη υπόθεση, δεν είναι εύκολο να υπηρετείς γενικά τον πολίτη από όποια θέση και ιδιότητα κι αν έχεις στις μέρες μας. Αναμφισβήτητα γνωρίζουμε τις επιπτώσεις της κρίσης και τις αντιδράσεις που προκαλούνται. Όμως, η επίσημη Πολιτεία πρέπει να πείθει για την Πολιτική της και όχι να χρησιμοποιεί την Αστυνομία.
«Θέλουμε να είμαστε κοντά στον πολίτη. Μπορούμε όμως;» ήταν κάποτε το σύνθημα ενός συνεδρίου μας.
«Ο φόβος απομονώνει, η αλληλεγγύη ενώνει. Ο συνάδελφος για τον συνάνθρωπο» είναι το σύνθημα που επιλέξαμε τον περασμένο Δεκέμβριο, στο τελευταίο 23ο Πανελλαδικό συνέδριό μας.
Πιστεύω ότι δώσαμε επαρκώς το στίγμα μας, εδώ είμαστε, υποσχόμενοι ότι δεν θα σας διαψεύσουμε.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
